Απόβαση ελληνικού στρατού στη Σμύρνη

Τέλη Απριλίου 1919 στο Συμβούλιο των Μεγάλων Δυνάμεων [Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Αμερική – αν και απουσίαζε ο Ιταλός εκπρόσωπος -] αποφασίστηκε να δοθεί στην Ελλάδα η άδεια να καταλάβει στρατιωτικά την περιοχή της Σμύρνης (από Σμύρνη έως το Αϊβαλί  συνολικής έκτασης 17.000 τ.χιλ.) για την τήρηση της τάξης και την προστασία μειονοτικών πληθυσμών. Οι Έλληνες της περιοχής δέχτηκαν την αποβίβαση ως αρχή απελευθέρωσης. Ακολούθησε η περίοδος κατά την οποία η διοίκηση ασκείται από την Ύπατη Αρμοστεία και συγκεκριμένα τον Ύπατο Αρμοστή, Αριστείδη Στεργιάδη.

Ημερήσια διαταγή του Πρωθυπουργού και Υπουργού Στρατιωτικών προς τους αξιωματικούς και οπλίτες που αποβιβάζονταν στη Σμύρνη την 2/15 Μαΐου 1919

«Απεφασίσθη υπό των Μεγάλων Δυνάμεων η δια του ελληνικού στρατού κατάληψις της Σμύρνης και η εξασφάλισις της τάξεως εκεί. Αποστολή τιμητικωτέρα της οποίας σπανίως ανετέθη εις τμήμα του εθνικού στρατού καθ΄όλην την μακράν του ιστορίαν».

«Η Συνδιάσκεψις δεν απεφάσισεν ακόμη οριστικώς επί των εθνικών μας διεκδικήσεων, αλλά η τιμή την οποίαν μας κάμνει να μας εμπιστευθή την εξασφάλισιν της τάξεως εις την μητέρα της Ιωνίας, αποδεικνύει ποίαν προς ημάς έχει εμπιστοσύνην και της εμπιστοσύνης αυτής είμαι βέβαιος ότι θα αποδειχθείτε άξιοι»

«Αι ευχαί του έθνους σας συνοδεύουν»

Ελευθέριος Βενιζέλος

Δ. Κόκκινου, Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, τόμος 2ος, σελ.1252-1253

Η στάση των Μεγάλων Δυνάμεων στο Συμβούλιο Ειρήνης

[…]

Από τούδε είναι χρήσιμον να λεχθή ότι, δεχόμενος ο Βενιζέλος την 2αν Μαΐου 1919 να εγκαταστήση το ελληνικόν κράτος εκείθεν του Αιγαίου, είχεν υπ’ όψιν του προϋποθέσεις, αι οποίαι θα ησφάλιζαν την μεγάλην προσπάθειαν του λαού του:

1. Η Μεγάλη Βρετανία συνέπραττεν ως σύμμαχος μετά της Ελλάδος. Όχι δε μόνον Ο Λόυδ Τζωρτζ, αλλά ολόκληρος η ασγγλία, εκ μέρους της οποίας ο εκ των αρχηγών του συντηρητικού κόμματος λόρδος Κώρζον εδήλωσε προς τον Βενιζέλον:

«Κύριε Βενιζέλε, πρέπει να γνωρίζετε ότι εις κάθε περίπτωσιν δικαίας αιτήσεως θα έχετε εις το πλευρόν σας την Αγγλίαν, ήτις ουδέποτε λησμόνει τι φίλος υπήρξατε και μετά πόσης νομιμοφροσύνης ωδηγήσατε την χώραν σας εις τον αγώνα υπέρ ημών».

1. Σύμφωνος απολύτως μετά της Αγγλίας ήτο η Γαλλία, της οποίας ο δεύτερος πληρεξούσιος και κατόπιν πρωθυπουργός Ταρντιέ συνειργάσθη στενότατα μετά του Βενιζέλου δια την σύνταξιν της συνθήκης των Σεβρών. Ο στρατάρχης Φος υπεδείκνυε σχέδια μικρασιατικής εκστρατείας και έστειλεν εις το ελληνικόν στρατηγείον τον υπαρχηγόν του Επιτελείου Ζωρζ.
2. Η Ιταλία διεκδίκει υπέρ αυτής την Σμύρνην, αλλά όταν ελήφθη η υπέρ της Ελλάδος απόφασις δεν έφερε αντίρρησιν.

[…]

Γ. Βεντήρη, Η Ελλάς του 1910-1920, τόμος 2ος,σελ. 391